WIELKIE KŁAMSTWO ZWANE BMI…

Co to jest Wskaźnik Masy Ciała?
Upraszczając, jest to wynik działania matematycznego, które wykorzystując twoją wagę i wzrost, określa czy masz niedowagę, normalną wagę, nadwagę czy otyłość.

Zgodnie ze Światową Organizacją Zdrowia, zakresy BMI rozróżniamy następująco:

• 18,4 – niedowaga w stosunku do wzrostu
• 18,5 – 24,9 – idealna waga w stosunku do wzrostu
• 25 – 29,9 – jest powyżej idealnej wagi w stosunku do wzrostu
• 30 – 39,9 – otyłość
• powyżej 40 – ekstremalna otyłość.

Jak widzisz, te kategorie tworzą ostre granice pomiędzy niedowagą, idealną wagą, nadwagą i otyłością – można by rzec, że ludzkie życie zależy całkowicie od pojedynczego, dziesiętnego miejsca. Wyjaśniając to inaczej, liczba otrzymana staje się podstawowym czynnikiem określającym opinię twojego lekarza lub dietetyka. To, jak za chwilę się przekonasz, jest całkowicie niepoważne.

Gdzie powstały obliczenia BMI?
Na początku XIX wieku matematyk Lambert Adolphe Quetelet opracował formułę, aby określić w szybki sposób poziom otyłości u ogółu społeczeństwa. Nazwano ją Wskaźnikiem Queteleta. Z drugiej jednak strony, pierwszą datą użycia nowszego terminu “wskaźnik masy ciała” odnoszącego się do obliczeń stosunku wagi i wzrostu, jest rok 1972, w którym opublikowano pracę Ancela Keysa w Journal of Chronic Diseases. Keys jasno dowodzi, że BMI jest właściwym wskaźnikiem dla studiów nad populacją, lecz niewłaściwym dla diagnozy indywidualnej. Tak, przeczytałeś to właściwie. Człowiek stojący za wskaźnikiem masy ciała wyjaśnił, że wyliczenia nie powinny dotyczyć poszczególnych przypadków. Pomimo tego, na wskutek prostoty i łatwości użycia, wyliczenia wskaźnika masy ciała (BMI) są szeroko wykorzystywane dla określenia ogólnego stanu zdrowia.

Dlaczego BMI nie jest wiarygodne?
Jak powiedziałem, obliczenia BMI zostały opracowane dla określenia 'przeciętnego człowieka’. Zawężając jednak tą definicję do określonej jednostki, teoria nie będzie miała zastosowania, gdyż wynik obarczony jest sporą niedokładnością. Otrzymujemy często błędne rezultaty określając zdrowie jednostki. Oto szereg powodów dla których BMI nie jest wiarygodnym wskaźnikiem twojego zdrowia:

1. BMI nie może mierzyć bezpośrednio fałdy tłuszczowej.
Nie jest możliwe, aby obliczenia BMI uwzględniały proporcje kości, mięśni i tłuszczu w ciele. Kość jest gęstsza od mięśni i dwukrotnie gęstsza od tłuszczu. Jeśli więc jesteś muskularny, to masz wyższy wynik BMI klasyfikujący cię do grupy osób z nadwagą lub otyłych, podczas gdy nie należysz do żadnego z tych przypadków. Skutkiem tego jest wysoki procent zawodowych atletów plasujących się w kategorii nadwagi lub otyłości, z racji ich muskulatury. Po drugiej stronie skali, obliczenia BMI dostarczają przypuszczalnie niedokładne pomiary dla tych, którzy są mniej wiotcy. Weźmy ludzi starszych na przykład. Upraszczając, mają oni więcej tkanki tłuszczowej niż młodsza osoba z tym samym wynikiem BMI. W takim przypadku, wynik może nie brać pod uwagę tkanki tłuszczowej i ryzyka dla zdrowia, tym samym wprawiając ich w błędne przekonanie, co do lepszego stanu zdrowia. Badania opublikowane w International Journal of Obesity w 2008 odkryły, że otyłość określana przez BMI występowała u 21 % mężczyzn i 31 % kobiet. Z drugiej jednak strony, jeśli oprzemy się na procentowej zawartości tkanki tłuszczowej, otyłość można stwierdzić u 50% mężczyzn i 62 % kobiet. Łatwo więc dostrzec niedokładność obliczeń.

2. Gdzie magazynowany tłuszcz jest bardziej ważny.
Bardziej właściwym od zajmowania się obliczaniem twojego BMI byłoby po prostu stanąć przed lustrem, aby określić twój kształt ciała i miejsca odkładania się tłuszczu. Metoda 'naoczna’ jest bardziej pomocna. U kobiet tłuszcz zazwyczaj gromadzony jest wokół bioder, a u mężczyzn wokół brzucha. Jeśli tłuszcz gromadzi się głównie wokół brzucha, jest on większym zagrożeniem dla zdrowia, niż tłuszcz w udach i biodrach. Oczywiście, BMI nie bierze tego pod uwagę. Całkowicie zgadzam się ze stwierdzeniem, że użycie wskaźnika masy ciała dla określenia zdrowia to jak użycie strzelby dla zabicia muchy. Może być efektywne, ale także może być niebezpieczne. Istnieją prostsze i bezpieczniejsze sposoby.

Więc, czy BMI jest w jakikolwiek sposób użytecznym narzędziem?
Owszem, jak mówiłem wcześniej, BMI może być pożytecznym pomiarem stosowanym dla określenia ryzyka zdrowia populacji. Jednak na poziomie jednostki, jest niedoskonałe i powinno być weryfikowane. Należy pamiętać, że zagrożenie dla zdrowia wynika nie tylko z samej wagi jednostki.